Saturday, September 11, 2010

CHHAWRTUI TUIKHUR -V- TAJMAHAL


Tajmahal nge ropui i tih chhawrtui Tuikhur (Khurpui) an tih khi? tiin min zawt ta sela, Chhawrtui tuikhur (Khurpui) le, tiin ka chhang ngei ang.

Chhawrtui tuikhur leh Tajmahal hian in anna an nei. A siamtute hian an nupuite puala an siam ve ve a ni. Tajmahal chu Shahjahan an a nupui Mumtaj a hmangaih em em hriatrengna atana a thlan In khawvelin mawi an tih tur a siamsak a ni. Chhawrtui Tuikhur (Khurpui) erawh hi chu Chhawrtui Neihlalan a nupui a hmangaih em em Tuanpuii chawi atana a chhun chhuah a ni. Shahjehana chuan Tajmahal hi mi thiam rualte ruaia a sak a ni a. Chhawrtui Tuikhur erawh hi chu Chhawretui Neihlalan ama kut ngei thawh a, a chhun chhuah a ni a. Eng hmanrua nge a hman kan hre lo, tha engzat nge a sen a, engchen nge a duh kan hre lo.

Chhawrtui Neihlalan nupui Tuanpuii a nei a, a hmangaih em em mai a. Amaherawhchu vanduaithlak takin a nu in a duhpui lo tlat mai a; then leh se a ti a, chuvang chuan a tihretheihsak em em mai a. A ram hna thawhnaa thosi sehna bawlte chu 'Phar i nih hi i tenawm e' te a tihsak thin a. A Tui chawi te chu 'Vawk bual tui ka in duh lo' tiin a lo leihbuaksak thin a. Tuanpuii tan chuan awmngaihna a awm lo; mahse a pasalin a hmangaih em em a ni tih a hria a, a tuar tang tang a.

Chhawrtui Neihlala chuan a nupui chhan chhuah nan a tui chawi tur Tui thianghlim laih chhuah a tum ta a. Tuna Chhawrtui tuikhur (Khurpui) an khaw lai taka awm hi, a nupui Tuanpuii chawi atan liau liau a chhun chhuahsak ta a ni. A thuk lam feet nga lai a ni a. Lung tal tha tak mai khamphei ruih mai chu a lai takah a ker ta ngat ngat a. Feet nga lai a ker hnuah chuan a mawng atangin Tui thianghlim elkhen a rawn chik chhuak ta a ni. Chhawrtui Neihlala hian engtinnge hetah hian tui a awm tih a hriat ni ang le. Lalpan a nupui a hmangaih chhan chhuahna tura a inpekna mal a sawm a nih a rinawm e. Hagari tui tla chham a fapa thi tur en ngam lo hnena tui petu lalpa bawk khan a lo pe a ni mahna. A tirah chuan a chung khuh nan Lungphek hlai tak hman a ni a. Kum 1955-ah khan Lungrem thiam tak mai (tute tih ka hre reng ta lo, kan naupan lai a ni a) khaw dang atanga lo kalin tuna a chung hi an rem pum a ni.

He Tuikhur hi a mawng chu Mizo Fianthlir a suah nuam tawka zau chauh a ni a. Tui hi a tam lova nghahtlin chawp zel ngai a ni a. A thuk em avangin Fianthlir a zuk suah phak a ni lova. Fian chu Mau feet li emaw velin an zawm a, chu chuan an zuk suak thin a ni(A thlalak a a lan ang hian). Mizoram Tuikhur Fian liang zawma suah ngai awm chhun a ni hial awm e.

He Tuikhur atanga hla vak lovah, Tuichang lam kalna Arro leh Khawzawl lam kalna kawngah chuan Tuani tlang leh Tuani Lungphunte an awm. He tuikhur hi Mizo pipute sulhnu (Land Mark) kan neih zingah chuan a tluka ropui leh hlu hi awmin ka hre lo. Chuvangin khawtlang leh Sawrkar tangrualten mawi takin chei ni sela, a hmun hmate chei tha in, a bulah hian Khual buk te siam ni bawk sela. Nupa in hmangaihna tithar duhte tan hmun pawimawh kan pan huai huai tur a ni ngei ang.